Τα βιοκαύσιμα σηματοδοτούν τον ανταγωνισμό ανάμεσα σ΄ αυτούς που πεινάνε και αυτούς που καταναλώνουν τεράστια ποσά ενέργειας
Τις τελευταίες δεκαετίες τα βιοκαύσιμα εμφανίζονται δυναμικά στο προσκήνιο της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας. Οι λόγοι που επικαλούνται οι κυβερνήσεις, οι πολυεθνικές και τα ερευνητικά κέντρα για την προώθηση τους έχουν να κάνουν
1) Με την απεξάρτηση των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών από την παραγωγή και την κατανάλωση του πετρελαίου και των άλλων ορυκτών καυσίμων.
2) Με την αλματώδη αύξηση των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών του σημερινού καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης.
3) Με την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω των εκπομπών ρύπων όπως CO2, CO, SO2 κλπ.
Τα βιοκαύσιμα προωθούνται ως μια καθαρή και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Είναι όμως πράγματι έτσι;
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΚΠΟΜΠΗ ΡΥΠΩΝ
Στην επιχειρηματολογία των υπερασπιστών των βιοκαυσίμων (όπως αντίστοιχα των υπερασπιστών της πυρηνικής ενέργειας ή των ΓΤΟ) οι παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες (ή αντίστοιχα οι παγκόσμιες ανάγκες σε τρόφιμα ή άλλα αγαθά) και η αντίστοιχη κατανάλωση παρουσιάζονται αδιαφοροποίητες και ενιαίες. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΜΥΘΟΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ.
Όπως και στα υπόλοιπα αγαθά (το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει το 20% των αγαθών), έτσι και με την ενέργεια η κατανάλωση προσδιορίζεται ταξικά τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.. Πιο συγκεκριμένα
ΠΕΡΙΟΧΗ % ΠΑΓΚΟΣΜ. ΠΛΗΘΥΣΜ. %ΚΑΤΑΝ. ΕΝΕΡΓ.
Β. ΑΜΕΡΙΚΗ+ ΕΥΡΩΠΗ 13,6% 50%
ΑΦΡΙΚΗ 11,9% 2,7%
Λ. ΑΜΕΡΙΚΗ 8,4% 2,9%
Ενώ οι ΗΠΑ καταναλώνουν 10 φορές περισσότερη ενέργεια από την Κίνα που έχει 4,3 φορές πιο πολύ πληθυσμό.
Ανά κάτοικο Β. ΑΜΕΡΙΚΗΣ αντιστοιχούν 12 kw
ΕΥΡΩΠΗΣ 7 kw
ΙΝΔΙΑΣ 0,3 kw
Και όλα αυτά όταν 2 δισεκατομμύρια άνθρωποί δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια. Μέχρι το 2025 η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας θα έχει διπλασιαστεί, ενώ μέχρι το 2075 θα έχει τετραπλασιαστεί, χωρίς όμως να ανατραπεί η αναλογία σε σχέση με τους φτωχούς και πλούσιους πληθυσμούς του πλανήτη.
Ανάλογα δεν είναι αδιαφοροποίητη και ενιαία η ευθύνη για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αφού το 70% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από τις βιομηχανικές χώρες στις οποίες κατοικεί το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι εκπομπές CO2 στις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το ¼ των παγκόσμιων εκπομπών.
Ανά δραστηριότητα η εκπομπή CO2 κατανέμεται ως εξής
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 40%
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 31%
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 22%
ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 4%
ΑΛΛΟΙ ΤΟΜΕΙΣ 3%
Σε τέτοιο βαθμό λοιπόν οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες και οι αιτίες του φαινομένου του θερμοκηπίου, αφορούν τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και ανάπτυξης και σε μεγαλύτερο βαθμό της ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες. Παρόλα αυτά οι συνέπειες και οι επιπτώσεις από τα προβλήματα (ως συνήθως) θα θίξουν κυρίως τους φτωχούς και τους αποκλεισμένους πληθυσμούς των αναπτυσσόμενων χωρών οι οποίοι δεν απολαμβάνουν παρά τα ψίχουλα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ;
Τα ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ είναι κάθε καύσιμο που παράγεται από την επεξεργασία της ΒΙΟΜΑΖΑΣ. Η ΒΙΟΜΑΖΑ δεν είναι παρά οργανικά βιο-αποδομήσιμα προϊόντα ή υλικά. Την βιομάζα μπορούμε να την πάρουμε είτε από ενεργειακές καλλιέργειες , είτε από οργανικά απόβλητα (απόβλητα γεωργικής, δασικής αγροτοβιομηχανικής προέλευσης καθώς και οικιακά απόβλητα).
Τα βασικά πλεονεκτήματα των βιοκαυσίμων σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα είναι
1) Οι μειωμένες εκπομπές CO2, SO2, CO κατά την καύση τους.
2) Ότι βιοδιασπώνται αποφεύγοντας την ρύπανση του εδάφους και του νερού.
Όσο αφορά το πρώτο υπάρχουν μεγάλα ερωτηματικά σε σχέση με το συνολικό ισοζύγιο των εκπομπών, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη του και τις εκπομπές κατά την παραγωγή των βιοκαυσίμων και όχι μόνο κατά την κατανάλωση τους. Ταυτόχρονα κάποια από αυτά πχ βιοαιθανόλη, βιοντίζελ, έχουν υψηλά ποσοστά εκπομπής υδρογονανθράκων και τοξικών συστατικών, όπως αλδεΰδες.
Οι βασικοί τύποι βιοκαυσίμων που έχουν σήμερα την μεγαλύτερη εμπορική χρήση είναι
1) ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗ παράγεται με αλκοολική ζύμωση ενεργειακών φυτών όπως είναι το ζαχαροκάλαμο, το καλαμπόκι, τα δημητριακά κλπ. Αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ και η Βραζιλία κατέχουν το 70% της παγκόσμιας παραγωγής βιοαιθανόλης, ενώ στην ΕΕ το 2005 η παραγωγή ανήλθε στους 771.000 τόνους .
Το κόστος της βιοαιθανόλης το 2006 ήταν
ΚΟΣΤΟΣ ευρώ/ ισοδύναμο lt βενζίνης
1) Από ζαχαροκάλαμο (Βραζιλία) 0,21- 0,29 ευρώ
2) Από καλαμπόκι (ΗΠΑ) 0,33- 0,50 ευρώ
3) Από δημητριακά (ΕΕ) 0.44- 0,60 ευρώ
4) Από κυτταρίνη 0,66- 1,00 ευρώ
Η χονδρική τιμή της βενζίνης ανά lt ήταν 0,33-0,54 ευρώ
Η καύση της βιοαιθανόλης από καλαμπόκι παράγει 21% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την βενζίνη, ενώ από ζαχαροκάλαμο 56%. Όμως κατά την διαδικασία παραγωγής της βιοαιθανόλης εκπέμπονται μεγάλες ποσότητες CO2. Το ίδιο συμβαίνει και για την παραγωγή των αζωτούχων λιπασμάτων που είναι απαραίτητα για τις Ενεργειακές Καλλιέργειες και την εκτεταμένη χρήση γεωργικών μηχανημάτων. Πολλοί επικριτές των βιοκαυσίμων υποστηρίζουν ότι για την παραγωγή της βιοαιθανόλης απαιτούνται περισσότερα ρυπογόνα καύσιμα από αυτά που υποκαθιστά. Πριν την συγκομιδή του ζαχαροκάλαμου για την παραγωγή της βιοαιθανόλης γίνεται καύση του χωραφιού απελευθερώνοντας έτσι μεθάνιο και πρωτοξείδιο του αζώτου, επίσης αέρια του θερμοκηπίου.
2) ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ παράγεται από φυτικά έλαια (ελαιοκράμβη, σόγια, ηλιοτρόπιο, φοινικέλαιο, σιναπόσπορος, κλπ). Το βιοντίζελ είναι το κύριο βιοκαύσιμο που παράγεται στην ΕΕ, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Ρουμανία, Ουκρανία κλπ), καθώς και στην Ινδονησία κ.α που παράγεται από φοινικέλαιο. Το κόστος του βιοντίζελ το 2006 ήταν
ΚΟΣΤΟΣ ευρώ/ ισοδύναμο lt βενζίνης
1) Από υπολείμματα λαδιών (ΗΠΑ) 0,21-0,38 ευρώ/lt
2) Από σόγια (ΗΠΑ) 0,33-0,68 ευρώ/lt
3) Από ελαιοκράμβη (ΕΕ) 0,33-0,54 ευρώ/lt
Η χονδρική τιμή της βενζίνης ανά lt είναι 0,33-0,54 ευρώ/lt.
Κατά την καύση του βιοντίζελ έχουμε 68% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ό,τι με το ντίζελ. Στην Ευρώπη το 2005 η παραγωγή ανήλθε σε 3.100.000 τόνους βιοντίζελ, η Γερμανία από μόνη της παράγει 1,89 δισεκατομμύρια lt βιοντίζελ.
3)ΒΙΟΑΕΡΙΟ παράγεται από αστικά απορρίμματα και κτηνοτροφικά απόβλητα (κοπριές ζώων, εντόσθια, λίπη κλπ). Μπορεί να καθαριστεί και να αναβαθμιστεί σε επίπεδο φυσικού αερίου. Στην Ευρώπη υπάρχουν 3000 παραγωγικές μονάδες βιοαερίου. Στην Ελλάδα υπάρχει μια από τις μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής βιοαερίου στην χωματερή των Α. Λιοσίων με πρώτη ύλη σκουπίδια.
Τέλος υπάρχουν μια σειρά βιοκαύσιμα δεύτερης και τρίτης γενιάς, που βασίζονται κυρίως στην επεξεργασία κυτταρίνης, που προέρχεται είτε από ενεργειακές καλλιέργειες, είτε κυρίως από φυτικά υποπροϊόντα, πριονίδια κλπ. Αυτά τα βιοκαύσιμα έχουν υγρή (Κυτταρινική αιθανόλη) ή και στερεά μορφή (πελλέτες κλπ).
Πολλές φορές παρουσιάζονται ως βιοκαύσιμα διάφορα “εναλλακτικά” καύσιμα τα όποια δεν είναι πλήρως βιοδιασπόμενα και επίσης δεν έχουμε πλήρη στοιχεία (αφού δεν έχουν γίνει οι αντίστοιχες έρευνες) σε σχέση με τι εκπέμπούν κατά την καύση τους. Ένα τέτοιος τύπος καυσίμου είναι το RDF παράγεται στο εργοστάσιο της ΕΣΔΚΝΑ στα Α. Λίοσια που περιέχει 60-70% χαρτί, 20-30% πλαστικό 5-7% ύφασμα και άλλα ανακυκλώσιμα σκουπίδια και θα καίγεται στα εργοστάσια της ΑΓΕΤ στο Αλιβέρι και την Χαλκίδα.Κατά την καύση του εκτός από CO2, CO εκπέμπει και διοξίνες.
ΤΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
Όπως αναφέραμε και παραπάνω τα βιοκαύσιμα παρουσιάζονται ως μια ανανεώσιμη και καθαρή μορφή ενέργειας, είναι όμως πράγματι έτσι;
Καταρχάς τα βιοκαύσιμα δεν κατατάσσονται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αφού η πρώτη ύλη για την παραγωγή τους ούτε ανεξάντλητη είναι, ούτε δωρεάν όπως συμβαίνει με την ηλιακή, την αιολική και την γεωθερμική ενέργεια, τις κύριες μορφές των ΑΠΕ.
Σε σχέση με το πόσο καθαρή ή πράσινη μορφή ενέργειας μπορεί να είναι τα βιοκαύσιμα οι ενστάσεις είναι πολλές. Μπορεί τα βιοκαύσιμα όταν καταναλώνονται να έχουν μικρότερες εκπομπές CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου (έως και 68% στην καλύτερη περίπτωση), όμως σε αυτές πρέπει να προσθέσουμε τις εκπομπές CO2 από την διαδικασία παραγωγής των βιοκαυσίμων και των λιπασμάτων που χρειάζονται.
Βασικότερο όμως είναι ότι κάτω από την πίεση της ζήτησης για βιοκαύσιμα τεράστιες εκτάσεις τροπικών δασών στην Βραζιλία και την Νοτιοανατολική Ασία θα καταστραφούν. Το γεγονός αυτό θα εντείνει σε πολύ μεγάλο βαθμό το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που υποτίθεται ότι θα μας επιλύσουν τα βιοκαύσιμα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ το 98% των τροπικών δασών της Ινδονησίας θα καταστραφούν έως το 2020. Ένας σοβαρός λόγος της καταστροφής είναι η παραγωγή φοινικέλαιου. Η παραγωγή του φοινικέλαιου αυξήθηκε κατά 10 εκατομμύρια τόνους (41%) μεταξύ 2003-2007. Η αύξηση λόγω των βιοκαυσίμων το 2007 υπολογίζεται σε 30.000 τόνους.
Στην Βραζιλία αυξάνονται οι εκχερσώσεις των δασών του Αμαζονίου για την καλλιέργεια σόγιας προκειμένου να παραχθούν βιοκαύσιμα, μετά από συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ ΗΠΑ- Βραζιλίας. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως 140 εκατομμύρια στρέμματα εδάφους οριακής απόδοσης που για την ώρα φυλάσσεται στο πλαίσιο της συντήρησης εδαφών και της προστασίας για την άγρια φύση, θα καλλιεργηθούν για να καλύψουν τις ανάγκες σε ενεργειακές καλλιέργειες. Η έκθεση του ΟΟΑΣΑ για τα βιοκαύσιμα που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2007 υποστηρίζει ότι τα βιοκαύσιμα μπορούν να περιορίσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου το πολύ κατά 3%.
ΚΑΥΣΙΜΑ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Όμως το πιο εξωφρενικό με τα βιοκαύσιμα είναι ότι σ΄ έναν κόσμο όπου 850 εκατομμύρια άνθρωποι υποσιτίζονται, τεράστιες αγροτικές εκτάσεις αντί να παράγουν τρόφιμα, θα παράγουν ενεργειακά φυτά με στόχο την παραγωγή βιοκαυσίμων και μάλιστα πολλές φορές ακριβώς στις χώρες αυτές που έχουν πρόβλημα υποσιτισμού. Το πρόβλημα είναι τόσο σημαντικό ώστε ο επικεφαλής του επισιτιστικού προγράμματος του ΟΗΕ ζήτησε διεθνές μορατόριουμ στην παραγωγή καυσίμων, αφού όπως τόνισε, για να παρασκευαστούν 50 lt βιοαιθανόλη απαιτούνται 232 κιλά καλαμπόκι.
Μία αντικατάσταση του 5% του ντίζελ και της βενζίνης στην ΕΕ θα απαιτήσει το 15% της διαθέσιμης αγροτικής γης για την παραγωγή ενεργειακών φυτών. Η ΕΕ έως το 2020 θα χρειαστεί 30 εκατομμύρια τόνους βιομάζας, για την παραγωγή βιοκαυσίμων, το περισσότερο μέρος από την οποία θα πρέπει να εισάγει. Ο στόχος της ΕΕ για την αντικατάσταση του 5,75% των καυσίμων από βιοκαύσιμα μέχρι το 2010 αντιστοιχεί σε 80 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ καλλιεργειών.
Στις ΗΠΑ το 2006 το 20% της σοδείας καλαμποκίου χρησιμοποιήθηκε για παραγωγή βιοκαυσίμων, ενώ στόχος των ΗΠΑ είναι να επταπλασιάσουν την παραγωγή βιοκαυσίμων μέχρι το 2020 και ως το 2017 το 24% των καυσίμων στις εθνικές μεταφορές να προέρχεται από βιοκαύσιμα. Επίσης θα επενδύονται το χρόνο 7 δισεκατομμύρια δολάρια για την προώθηση της βιοαιθανόλης. Όλη η παραγωγή της βιοαιθανόλης στις ΗΠΑ (18,7 δισεκατομμύρια lt) παράγεται από καλαμπόκι. Μόνο στην πολιτεία της Νεμπάσκα των ΗΠΑ καλλιεργείθηκαν άλλα 4 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ καλαμπόκι για παραγωγή βιοαιθανόλης. Αντίστοιχα στην Βραζιλία (14,99% δισεκατομμύρια lt). Συνολικά στην Βραζιλία θα καλλιεργηθούν ενεργειακά φυτά σε 912 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ.
Στην Ινδία η κυβέρνηση σχεδιάζει να διαθέσει 140 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ για τις ενεργειακές καλλιέργειες. Στην Ν. Αφρική καλλιεργούνται ενεργειακά φυτά σε 4 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ. Στην Ινδονησία έως το 2025 για την παραγωγή φοινικέλαιο θα διατεθούν 260 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ .
Εάν στο 19ο και στον 20ο αιώνα η πείνα στον “τρίτο κόσμο” οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην επιβολή των μονοκαλλιεργειών (τσάι, καφές, ζαχαροκάλαμο, κακάο, σόγια για ζωοτροφές κλπ) για την ικανοποίηση των αναγκών του ανεπτυγμένου κόσμου και την απληστία των τοπικών ελίτ, στον 21ο αιώνα ένας από τους πιο σοβαρούς λόγους θα είναι οι ενεργειακές καλλιέργειες. Οι καλλιέργειες με στόχο την παραγωγή βιοκαυσίμων έχουν σοβαρό αντίκτυπο συνολικά στους φτωχούς πληθυσμούς του πλανήτη, αφού αφαιρώντας σημαντικές ποσότητες από το παγκόσμιο απόθεμα τροφίμων, συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών τους.
Το 2007 τα αποθέματα σταριού έχουν αγγίξει το χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 25ετίας και η τιμή του είναι η υψηλότερη των 10 τελευταίων ετών, Την τελευταία βδομάδα μάλιστα του Αυγούστου 2007 το στάρι έφτασε τα 7,44$ το μπούσες (36,4lt), τιμή ρεκόρ. Τα 2 τελευταία χρόνια η τιμή του καλαμποκιού έχει διπλασιαστεί. Άλλα προϊόντα που έχουν αυξηθεί σημαντικά λόγω των ενεργειακών καλλιεργειών είναι η ζάχαρη, το γάλα, το κακάο, χυμός πορτοκάλι κλπ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τα τρόφιμα θα αυξηθούν 20- 50% την επόμενη 10έτια.
Στην Ινδία οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 11%. Στο Μεξικό τετραπλασιάστηκε η τιμή της τορτίγιας (πίτας από καλαμπόκι). Στην Ν. Αφρική οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 17%. Στις ΗΠΑ το κοτόπουλο αυξήθηκε κατά 10%, το ψωμί 7,5%, ενώ αυξήσεις παρατηρούνται στο ψωμί, το μοσχάρι, τα αυγά, το γάλα.
Η Κίνα ανέβαλε το πρόγραμμα ενεργειακών καλλιεργειών γιατί είχε οδηγήσει σε αύξηση 42% του χοιρινού.
Ακόμα μερικές πλευρές του ζητήματος των βιοκαυσίμων.
Η καλλιέργεια των ενεργειακών φυτών για την παραγωγή βιοκαυσίμων είναι υπεύθυνη για τον εκτοπισμό δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων από τις ιθαγενικές και τις αγροτικές κοινότητές τους. Τα εδάφη που χρησιμοποιούσαν για να παράξουν την τροφή τους και άλλα χρήσιμα για την επιβίωση τους αγαθά, τώρα θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καύσιμων για όσους μπορούν να τα αγοράσουν. Οι κάτοικοι, θα μετατραπούν σε ακτήμονες εργάτες γης ή θα καταλήξουν στις παραγκουπόλεις των μητροπόλεων σε συνθήκες πολύ χειρότερες από αυτές που ζούσαν.
Στο όνομα της μεγαλύτερης απόδοσης των ενεργειακών καλλιεργειών, γίνεται προσπάθεια να γίνουν αποδεκτές οι ΓΤΟ καλλιέργειες, που συναντούσαν σοβαρή αντίσταση στις κοινωνίες όταν αφορούσαν το ζήτημα της διατροφής. Οι ενεργειακές καλλιέργειες χρησιμοποιούνται σαν δούρειος ίππος για να επιτραπεί η καλλιέργεια ΓΤΟ φυτών δίπλα σε οργανικά και βιολογικά. Έτσι αυξάνονται οι κίνδυνοι επιμόλυνσης οργανικών και βιολογικών καλλιεργειών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφής.
ΤΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
Στα πλαίσια της ΕΕ η Ελλάδα πρέπει και αυτή μέχρι το 2010 να αντικαταστήσει το 5,7% των καυσίμων με βιοκαύσιμα. Η 2005 η ελληνική παραγωγή βιοντίζελ ήταν 470 κυβικά μέτρα, το 2006 91000 κυβικά μέτρα. Η παραγωγή σε βιοαέριο ανέρχεται σε 36000 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου.
Στα πλαίσια της προώθησης των βιοκαυσίμων , γίνεται μια συστηματική προπαγάνδιση τους στους αγρότες όλης της χώρας με την διοργάνωση διάφορων ημερίδων σε συνεργασία ιδιωτικών φορέων, κρατικών οργανισμών, πανεπιστημίων, και αγροτικών συνεταιρισμών. Τέτοιες προπαγανδιστικές ημερίδες έχουν γίνει σε Πρέβεζα, Θράκη, Θεσσαλονίκη, Κοζάνη κ.α.
Το 1999 πραγματοποιήθηκε στην Θράκη πιλοτικό πρόγραμμα διάθεσης βιοντίζελ για αγροτικά μηχανήματα , που διατέθηκαν, μέσω πρατηρίων βενζίνης, 321.000lt που είχε εισαχθεί από την Αυστρία.
Η νέα ΚΑΠ θα αναγκάσει να εγκαταλειφθούν οι καλλιέργειες τεύτλων, καπνού, βαμβακιού, μαλακού και σκληρού σιταριού, καθώς και καλαμποκιού σε 6 εκατομμύρια στρέμματα σε 21 νομούς στην Ελλάδα. Για να επιτευχθούν οι στόχοι της Ελλάδας σε βιοκαύσιμα πρέπει το 60% από αυτά, δηλαδή 3,7 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ να καλλιεργηθούν με ενεργειακά φυτά. Στην Θεσσαλία προγραμματίζεται περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια στρέμματα να καλλιεργηθούν με ελαιοκράμβη για παραγωγή βιοαιθανόλης. Όμως για να είναι οικονομικά βιώσιμες οι ενεργειακές καλλιέργειες πρέπει να επιδοτηθούν με 45 ευρώ ανά εκτάριο. Ταυτόχρονα θα απαλλάσσονται από τον Ειδικό φόρο Κατανάλωσης καυσίμων οι 15 (προς το παρών) εταιρίες που εντάχθηκαν στο «Πρόγραμμα Κατανομής Ποσότητας Βιοκαυσίμων».
Αυτή τη στιγμή εκτός από το εργοστάσιο παραγωγής βιοαέριου από σκουπίδια στην χωματερή των Α. Λιοσίων, λειτουργούν δύο μονάδες παραγωγής βιοντίζελ, μία στο Κιλκίς και μία στο Βόλο με συνολικό ετήσιο δυναμικό 80.000 τόνους βιοντίζελ. Ταυτόχρονα από τα 5 εργοστάσια ζάχαρης (ΕΛ.ΒΙ.Ζ.) τα 2 ήδη ετοιμάζονται να παράγουν βιοαιθανόλη. Στην Πάτρα στον χώρο παραγωγής βιοκαυσίμων ετοιμάζεται να μπει η Π.Ν. ΠΕΤΤΑΣ ΑΒΕΕ- ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΑ με στόχο 65.000lt ανά χρόνο, ενώ εργοστάσια παραγωγής ετοιμάζουν ακόμα οι ΕΛΟΙΛ και VERTOIL στο Κιλκίς. Στην Ελασσόνα η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών σε συνεργασία με την εταιρία LEMMA HELLAS παράγει δοκιμαστικά βιοντίζελ σε περιορισμένη έκταση. Στον Έβρο ο όμιλος ITA προετοιμάζει την κατασκευή μονάδας συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας με καύσιμο βιομάζα. Ο Μπουτάρης προτείνει την παραγωγή βιοαιθανόλης από σταφύλια. Στον Έβρο η αμερικάνικων συμφερόντων LEMMA HELLAS (θυγατρική τηςLEMMA INTERNATIONAL) δρομολογεί την εγκατάσταση μονάδα παραγωγής βιοαιθανόλης ,που θα απορροφά παραγωγή έκτασης 250.000 αρδευόμενων στρεμμάτων στην περιοχή. Ο όμιλος ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ μπαίνει και αυτός στον χώρο των βιοκαυσίμων με το ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ REDESTOS (καλλιέργεια)- Ενεργειακών Φυτών, με δοκιμαστικές καλλιέργειες σε 20 αγροτεμάχια ελαιοκράμβης, 20 αγροτεμάχια ηλίανθου, 20 αγροτεμάχια σόγιας. Η ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑ ΘΡΑΚΗΣ και η βιομηχανία ξύλου ΣΕΛΜΑΝ ετοιμάζουν μονάδες παραγωγής βιοκαυσίμων με στόχο να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος.
Τέλος στην Μεσσηνία σε συγκεκριμένο ελαιοτριβείο από την μούργα παράγονται 60.000 τόνοι βιοκαύσιμα, χρησιμοποιώντας μάλιστα ως καύσιμο για την ξήρανση το πυρινόξυλο, που και αυτό προέρχεται από τα απόβλητα του ελαιουργείου.
Μεγάλη εντύπωση προκαλεί ότι αντί για την προώθηση μονάδων παραγωγής βιοκαυσίμων από σκουπίδια και γεωργικά απόβλήτα προωθούνται οι ενεργειακές καλλιέργειες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η καύσιμη ύλη από τα υπολείμματα μπαμπακιού στο Θεσσαλικό κάμπο αντιστοιχεί σε 2.000.000 βαρέλια πετρελαίου. Από τα λιοτρίβια δημιουργούνται 1.500.000 τόνοι απόβλητα το χρόνο. Η συντριπτική πλειοψηφία τους καταλήγει σε χωματερές, χαράδρες, ποτάμια και λίμνες ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή βιοκαυσίμων, χωρίς να καταλαμβάνουν αγροτική γη και να καταναλώνουν νερό για ύδρευση.
Αντί αυτού προωθούνται ενεργειακές καλλιέργειες όπως η ελαιοκράμβη , στερώντας έτσι γη και νερό από την παραγωγή τροφίμων και συμβάλλοντας στην αύξηση των τιμών των τροφίμων. Το κριτήριο του κέρδους μπαίνει πιο πάνω όχι μόνο από αυτό της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και από την ίδια τη ζωή
ΒΓΑΖΟΝΤΑΣ ΜΕΡΙΚΑ ΑΚΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ
1) Γίνεται αντιληπτό ότι η επιλογή των βιοκαυσίμων δεν έχει να κάνει τόσο με το φαινόμενο του θερμοκηπίου (που χρησιμοποιείται περισσότερο ως μια καλή δικαιολογία) όσο με την απεξάρτηση από τις χώρες- πετρελαιοπαραγωγούς και την βαθμιαία αντικατάσταση του πετρελαίου, της βενζίνης, του φυσικού αερίου και των άλλων ορυκτών καυσίμων από άλλες μορφές ενέργειας αφού τα αποθέματα των καυσίμων έχουν μπει εδώ και καιρό σε τροχιά εξάντλησης. Αντί να αμφισβητηθούν και να ανατραπούν τα μοντέλα παραγωγής μεταφορών και μετακίνησης που δημιουργούν όλο και πιο μεγάλες ενεργειακές ανάγκες, αντί να αναιρέσουμε πχ τον λόγο ύπαρξης των 4Χ4 ή των πολεμικών αεροπλάνων, αναζητούμε νέες πηγές καυσίμων Η συμβολή των βιοκαυσίμων στην μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις συνέπειες που προκαλεί σε όλο τον πλανήτη.
2)Είναι φανερό ότι η αγορά και το κέρδος καθορίζουν τι θα παραχθεί. Γιατί λοιπόν να καλλιεργούνται τρόφιμα για τους φτωχούς που δεν μπορούν να τα αγοράσουν και όχι καύσιμα που θα πουληθούν σε καλή τιμή; Η «λογική» του καπιταλισμού δεν χωράει συναισθηματισμούς, πρώτα οι μπίζνες και μετά η φιλανθρωπία. Η γη και το νερό υπάρχουν για να ικανοποιήσουν την ακόρεστη μανία για κέρδος και όχι τις παγκόσμιες ανθρώπινες ανάγκες.
3) Οι ενεργειακές καλλιέργειες μεγαλώνουν ακόμα ποιο πολύ την εξάρτηση των αγροτών από το κεφάλαιο και τις επιχειρήσεις. Τώρα δεν είναι αναγκασμένοι να αγοράζουν μόνο το σπόρο, τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα από αυτές. Η διάθεση των ενεργειακών φυτών δεν μπορεί παρά να γίνει προς τις βιομηχανίες παραγωγής βιοκαυσίμων, οι οποίες θα καθορίζουν και τις τιμές τους. Ακόμα και η κρατική επιδότηση στα πλαίσια της ΚΑΠ δίνεται στους αγρότες που έχουν υπογράψει συμβόλαια με τις βιομηχανίες και για τις ποσότητες που αναφέρουν τα συμβόλαια. Η παραγωγή βιοκαυσιμών προωθεί ακόμα πιο πολύ την συγκέντρωση της γης στα χέρια λίγων μεγαλογαιοκτημόνων ή εταιρειών αφαιρώντας από τους αγρότες τα μέσα παραγωγής και επιβίωσης , μετατρέποντας τους σε εργάτες γης, που εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες, φτάνοντας σε κάποιες περιπτώσεις στα όρια της δουλείας.
4) Με την προώθηση των βιοκαυσίμων καταρρέει όλη η επιχειρηματολογία ότι οι ΓΤΟ καλλιέργειες είναι αναγκαίες για την καταπολέμηση της πείνας στον πλανήτη. Αντίθετα γίνεται ακόμα πιο φανερό ότι η πείνα έχει να κάνει με την επιβολή των καπιταλιστικών αναγκών πάνω στις κοινωνικές ανάγκες, με την κυριαρχία των εμπορευμάτων έναντι των αγαθών. Οι μονοκαλλιέργειες – αυτή την φορά για την παραγωγή βιοκαυσίμων- είναι που καταστρέφουν τον παραγωγικό ιστό που μπορεί να εξασφαλίζει την ικανοποίηση των διατροφικών αναγκών κάθε περιοχής. Η απαίτηση για ενεργειακές καλλιέργειες θα αυξήσει την διάδοση των ΓΤΟ καλλιεργειών στο όνομα της ενεργειακής αποδοτικότητας των μεταλλαγμένων φυτών, αλλά και για να καλυφθεί το κενό στην παραγωγή τροφίμων που θα αφήσει η διάθεση αγροτικής γης για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Ταυτόχρονα θα επιβαρυνθεί το περιβάλλον με την αύξηση της χρήσης αγροχημικών προϊόντων (φυτοφάρμακα, ζιζανιοκτόνα, λιπάσματα κλπ).
5)Η «ενεργειακή κρίση» εκτός από την κατανομή της κατανάλωσης της ενέργειας που έχουμε αναφέρει παρά πάνω έχει να κάνει και με την παραγωγή της ως ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ. Έτσι επιλέγονται μορφές παραγωγής που προωθούν αυτήν την εμπορευματοποίηση (μεγάλα έργα, βιομηχανικές μονάδες κλπ) και αποτρέπονται μορφές παραγωγής ενέργειας, που μέσω του μικρού και τοπικού μεγέθους θα προωθούσαν την αυτοκατανάλωση και την ανταλλαγή της παραγόμενης ενέργειας, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Αντίθετα, ακόμα και όταν χρησιμοποιούνται Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ο γιγαντισμός των παραγωγικών εγκαταστάσεων, ώστε να είναι εμπορικά κερδοφόρες (μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα, βιομηχανικού τύπου, τεράστια αιολικά πάρκα κλπ), δημιουργεί μια σειρά από αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο η παραγωγή βιοκαυσιμών από εκεί που θα μπορούσε να συμβάλει στην μείωση του όγκου των σκουπιδιών και των αγροκτηνοτροφικών και αστικών απόβλητων, μετατρέπεται σε μια υπέρ-βιομηχανία, που οδηγεί στην πείνα και την εκμετάλλευση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, αφαιρώντας τους την δυνατότητα να κατέχουν τα μέσα παραγωγής για την διατροφή και την επιβίωση τους.
Αυτόνομο Στέκι